Hợp tác minh bạch giúp hơn 155.000 lao động Việt đổi đời

Hội nghị thúc đẩy triển khai hiệu quả các chương trình đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo các thỏa thuận quốc tế, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới do Bộ Nội vụ phối hợp với UBND tỉnh Nghệ An tổ chức tại Cửa Lò ngày 20/10 vừa qua.

Ông Đặng Duy Hồng, Giám đốc Trung tâm Lao động ngoài nước đã khái quát kết quả hơn 2 thập kỷ triển khai mô hình phái cử lao động Việt Nam theo hình thức phi lợi nhuận, nhấn mạnh hiệu quả từ các chương trình hợp tác minh bạch, chi phí thấp đã giúp hơn 155.000 lao động Việt Nam có việc làm, thu nhập ổn định và đổi thay cuộc sống.

Năm 2004, khi Hàn Quốc ban hành Luật cấp phép việc làm cho lao động nước ngoài (EPS) và quy định cơ quan phái cử phải là tổ chức của Chính phủ hoạt động phi lợi nhuận, Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên ký Bản ghi nhớ hợp tác.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng phát biểu chỉ đạo tại hội nghị (Ảnh: Nguyễn Duy).

Đáp ứng yêu cầu này, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (nay là Bộ Nội vụ) đã thành lập Trung tâm Lao động ngoài nước (COLAB), phái cử lao động Việt sang Hàn Quốc làm việc hợp pháp, minh bạch, chi phí thấp, đặt nền móng cho mô hình hợp tác lao động bền vững đến hôm nay.

Từ năm 2025, sau khi hợp nhất tổ chức, Trung tâm trở thành đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ Nội vụ, tiếp tục thực hiện các chương trình đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo thỏa thuận quốc tế.

Đến nay, COLAB là đơn vị duy nhất trong cả nước hoạt động theo mô hình phi lợi nhuận, đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài mà không thu tiền dịch vụ.

Mô hình này không chỉ giúp người lao động giảm gánh nặng tài chính mà còn đảm bảo cơ hội làm việc hợp pháp, được bảo vệ đầy đủ theo pháp luật nước sở tại. Sau hơn 20 năm, “tấm vé phi lợi nhuận” ấy đã mở ra hành trình thay đổi cuộc sống cho hàng trăm nghìn lao động Việt Nam.

Hiện Trung tâm Lao động ngoài nước đang triển khai 8 chương trình hợp tác quốc tế tại 5 quốc gia và vùng lãnh thổ gồm Hàn Quốc, Nhật Bản, Đức, Australia và Đài Loan (Trung Quốc).

Sau hơn 2 thập kỷ, hơn 155.000 lượt lao động đã được phái cử đi làm việc ở nước ngoài, mang lại lượng kiều hối ước tính 17.000 tỷ đồng mỗi năm (tương đương khoảng 680 triệu USD theo giá trị hiện hành) - con số thể hiện rõ hiệu quả của mô hình này.

Ông Đặng Duy Hồng, Giám đốc Trung tâm Lao động ngoài nước trình bày báo cáo tại hội nghị (Ảnh: Nguyễn Duy).

Tại Hàn Quốc, chương trình EPS là điểm sáng lớn nhất với 144.865 lượt lao động được phái cử. Người lao động chỉ phải chi khoảng 630 USD gồm chi phí hành chính, visa, đào tạo định hướng và vé máy bay.

Mức lương tối thiểu hiện nay khoảng 2.096.270 Won/tháng (tương đương 40 triệu đồng), giúp nhiều người có điều kiện tích lũy, gửi tiền về lo cho gia đình, xây dựng nhà cửa, phát triển sản xuất.

Tại Nhật Bản, chương trình IM Japan đã đưa 9.188 lao động sang thực tập kỹ thuật, được đài thọ toàn bộ học phí, tiền ở trong 4 tháng đào tạo trước phái cử, thu nhập bình quân khoảng 27 triệu đồng/tháng, và khi về nước được nhận thêm 110 triệu đồng tiền khuyến khích phát triển sự nghiệp.

Ngoài ra, các chương trình Osaka và We are Asian chuyên đưa hộ lý sang làm việc trong lĩnh vực chăm sóc y tế, với mức thu nhập khoảng 32 triệu đồng/tháng, được miễn học phí 8 tháng đào tạo.

Tại Đức, 2 chương trình Vivantes và Hand in Hand giúp hàng trăm điều dưỡng viên Việt Nam sang học tập và làm việc, được hỗ trợ toàn bộ chi phí đào tạo tiếng Đức 9-18 tháng, thu nhập đạt 70 triệu đồng/tháng.

Tại Australia, chương trình hợp tác chính phủ VLMA trong lĩnh vực nông nghiệp đang mang lại thu nhập trung bình 70 triệu đồng/tháng.

Tại Đài Loan, chương trình tuyển mộ trực tiếp cho phép người lao động được hoàn trả toàn bộ chi phí sau nhập cảnh, lương bình quân khoảng 27 triệu đồng/tháng.

Nhờ cơ chế minh bạch và chi phí thấp, hàng chục nghìn lao động nông thôn, miền núi đã có cơ hội tiếp cận công việc hợp pháp, an toàn, được pháp luật bảo vệ và tích lũy vốn, kinh nghiệm quý giá.

Từ “tấm vé xuất ngoại” đến hành trình lập nghiệp nơi quê nhà

Một trong những ưu điểm nổi bật của mô hình phi lợi nhuận là hướng đến người lao động thuộc diện chính sách, vùng nghèo, vùng bãi ngang, miền núi và hải đảo. Đối với chương trình EPS, điểm chuẩn tuyển chọn ở các ngành nông nghiệp, ngư nghiệp được giảm so với ngành sản xuất chế tạo, tạo điều kiện cho người dân vùng khó tiếp cận dễ dàng hơn.

Người lao động còn được hưởng chính sách vay tối đa 100 triệu đồng không cần thế chấp để ký quỹ khi đi Hàn Quốc, với lãi suất bằng lãi suất tiền gửi. Từ năm 2013 đến nay, 3.786 lao động đã được vay hơn 378 tỷ đồng, giúp hàng nghìn hộ gia đình thoát nghèo nhờ nguồn thu nhập bền vững từ nước ngoài.

Trung tâm cũng thường xuyên phối hợp HRD Korea và IM Japan tổ chức các phiên giao dịch việc làm, hội chợ nghề nghiệp tại các địa phương nghèo, cung cấp thông tin chính thống, tránh để người dân rơi vào bẫy lừa đảo.

Các đại biểu tham dự hội nghị (Ảnh: Nguyễn Duy).

Tính đến nay, đã có 7.855 lao động chính sách được phái cử thông qua các chương trình phi lợi nhuận của Trung tâm Lao động ngoài nước.

Không chỉ hỗ trợ giai đoạn xuất cảnh, Trung tâm Lao động ngoài nước còn đồng hành với người lao động sau khi hoàn thành hợp đồng về nước.

Trung tâm phối hợp với các địa phương tổ chức 93 phiên giao dịch việc làm, thu hút 1.900 doanh nghiệp tham gia, tạo cơ hội cho 15.000 lượt lao động, trong đó 7.441 người là lao động từ địa phương nghèo.

Nhiều người sau khi trở về đã mở doanh nghiệp nhỏ, cơ sở sản xuất, hoặc được nhận vào làm tại các công ty có vốn đầu tư Hàn Quốc, Nhật Bản tại Việt Nam. Trung tâm còn duy trì mạng lưới lao động EPS và IM Japan về nước lập nghiệp, tổ chức 9 cuộc thi “Lao động về nước lập nghiệp thành công”, nhằm tôn vinh, kết nối và lan tỏa những câu chuyện đẹp - minh chứng cho giá trị bền vững của chương trình phi lợi nhuận.

Trung tâm phấn đấu mỗi năm đưa 15-20% lao động chính sách và 10-15% lao động đã qua đào tạo nghề đi làm việc ở nước ngoài. Đến năm 2029, toàn bộ quy trình tuyển chọn, đào tạo, phái cử sẽ được chuyển đổi số toàn diện, giúp người lao động dễ dàng đăng ký, tra cứu tiến độ hồ sơ, hợp đồng, vé máy bay hay nhận tư vấn trực tuyến thông qua ứng dụng thông minh có trợ lý ảo.

Công tác truyền thông cũng được xem là “chìa khóa nhận diện”, với định hướng xây dựng thương hiệu COLAB - công khai, công bằng, minh bạch, có đạo đức. Các kênh Facebook, Zalo, YouTube, cùng sự phối hợp với các Sở Nội vụ, đoàn thể, trường nghề sẽ được đẩy mạnh để thông tin chính thống đến với người dân vùng sâu, vùng xa.

Trung tâm Lao động ngoài nước kiến nghị Bộ Nội vụ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, bổ sung nội dung giao nhiệm vụ trong các thỏa thuận quốc tế, cho phép kết nối sàn giao dịch việc làm quốc gia để hỗ trợ người lao động sau hồi hương. Đồng thời, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an xây dựng cơ chế hỗ trợ quân nhân, công an xuất ngũ đi làm việc ở nước ngoài theo mô hình phi lợi nhuận, gắn thẻ học nghề với đào tạo ngoại ngữ và kỹ năng.

Đại diện Trung tâm Lao động ngoài nước khẳng định: “Chúng tôi đặt người lao động làm trung tâm, mọi quy trình đều công khai, công bằng và có đạo đức. Mục tiêu cuối cùng là nhân lực bền vững, việc làm hạnh phúc”.

Từ những “tấm vé phi lợi nhuận” giản dị, hàng trăm nghìn lao động Việt đã viết nên câu chuyện đổi đời - vừa làm giàu chính đáng, vừa góp phần khẳng định hình ảnh người lao động Việt Nam chăm chỉ, kỷ luật và hội nhập mạnh mẽ trên bản đồ thế giới.

***EPS (Employment Permit System) là "Hệ thống cấp phép việc làm" giữa Việt Nam và Hàn Quốc, cho phép lao động Việt Nam sang làm việc hợp pháp tại Hàn Quốc trong các ngành như sản xuất chế tạo, nông nghiệp, ngư nghiệp, xây dựng.

IM Japan (thực tập kỹ thuật) là chương trình phi lợi nhuận đưa thực tập sinh Việt Nam sang Nhật làm việc trong nhiều lĩnh vực sản xuất, chế tạo, với thời gian 3-5 năm.

EPA (đối tác Kinh tế Việt - Nhật) là chương trình chuyên biệt, tập trung vào việc đào tạo và đưa ứng viên điều dưỡng, hộ lý Việt Nam sang Nhật làm việc, với mục tiêu thi đỗ chứng chỉ quốc gia để làm việc lâu dài.

Dantri.com.vn