Theo tính toán của Bloomberg dựa trên dữ liệu từ nền tảng theo dõi tàu biển Kpler vào hôm 21-10, trung bình một tàu mất 2,66 ngày để cập cảng ở Trung Quốc sau khi đến trong tuần tính đến ngày 19 -10. Con số này tăng 17% so với tuần trước đó và là khoảng thời gian chờ đợi cập cảng dài nhất trong năm nay.

Lý do là lực lượng hải quan mất thêm thời gian để kiểm tra giấy tờ của các tàu sau khi Trung Quốc áp dụng khoản phí cảng mới đối với các tàu có liên kết với Mỹ nhằm đáp trả động thái tương tự của Washington.

Mức phí mới là 400 nhân dân tệ (56 đô la Mỹ)/tấn dung tích thuần (thể tích chứa hàng của tàu) kể từ ngày 14-10. Mức phí này sẽ tăng tăng dần qua mỗi năm và cuối cùng sẽ lên đế  mức 1.120  nhân dân tệ (157 đô la)/tấn dung tích thuần kể từ ngày 17-4-2027.

Căng thẳng hàng hải là một phần của tranh chấp thương mại rộng lớn hơn giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, khiến các hãng vận tải biển phải vật lộn để chuẩn bị giấy tờ cần thiết nhằm chứng minh tàu của họ không nằm trong diện bị tính phí cảng mới hoặc tìm giải pháp ứng phó.

Chính sách mới của Bắc Kinh yêu cầu bất kỳ tàu nào có ít nhất 25% quyền sở hữu của Mỹ đều phải chịu phí cảng mới. Điều này khiến các hãng vận tải biển xem xét lại cơ cấu sở hữu hoặc hoán đổi tàu.

Phí cảng mới của Trung Quốc đã làm rung chuyển thị trường vận tải biển khi các bên thuê tàu và chủ tàu vội vã giải quyết các giao dịch và đặt chỗ cho các tàu tuân thủ. Chi phí đặt chỗ cho một tàu chở dầu thô cỡ lớn không thuộc diện bị áp phí cảng mới trên các tuyến hàng hải từ Trung Đông đến Trung Quốc là gần 84.000 đô la Mỹ/ngày tính hôm 21-10, cao hơn 48% so với thời điểm trước 14-10.

Trung Quốc là nước nhập khẩu hàng hóa lớn nhất thế giới. Vì vậy, tình trạng ùn tắc tàu, nếu kéo dài, có thể lan rộng khắp chuỗi cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng đến các loại hàng hóa lỏng như dầu thô, cũng như các tàu chở hàng rời như quặng sắt.

Thời gian chờ đợi cập bến ở một số cảng nhập khẩu dầu mỏ của Trung Quốc đang tăng lên khi các chủ tàu chở dầu tìm cách tuân thủ chính sách phí cảng mới.  Tuần trước, các tàu chở dầu tại cảng Đông Gia Khẩu, tỉnh Sơn Đông đã phải chờ trung bình 2,79 ngày để được cập bến, mức cao thứ hai trong số liệu của Kpler. Trong khi đó, các tàu chở dầu tại cảng Yên Đài cũng thuộc tỉnh Sơn Đông phải chờ 2,7 ngày, tăng so với khoảng 1,8 ngày của tuần trước.

Chi phí trung bình để đặt chỗ cho tàu có trọng tải (DWT) 150000 tấn trên các tuyến hàng hải chính vẫn ở mức cao vào hôm 21-10, bất chấp một ngoại lệ được Bắc Kinh công bố vào phút chót để miễn trừ phí cảng mới cho hầu hết các tàu chở hàng rời cỡ lớn này.

“Các chủ tàu đang nghĩ rằng họ nên chờ đợi cho đến khi có thể vào các cảng ở Trung Quốc. Nhưng vẫn còn rất nhiều bất ổn xung quanh việc chủ tàu nào sẽ phải chịu phí”, Matt Wright, nhà phân tích vận tải hàng hóa của Kpler nói.

Trong khi đó, các hãng vận tải container lớn bao gồm Maersk, Hapag-Lloyd và CMA CGM đã sắp xếp lại các tuyến đường vận chuyển thương mại cho đội tàu để tránh phí cảng mới của Mỹ.

“Chính sách phí cảng mới của Mỹ và Trung Quốc sẽ dẫn đến sự xáo trộn hơn nữa đối với hoạt động của các đội tàu biển và dòng chảy thương mại”, Gernot Ruppelt, CEO Ardmore Shipping , chuyên vận chuyển các sản phẩm dầu mỏ sạch, hóa chất và dầu thực vật nói.

VT