Giải quyết các vấn đề liên quan đến bảo tồn môi trường và đa dạng sinh học
đòi hỏi các chiến lược tài chính quyết liệt và dài hạn trong bối cảnh nguồn tài
nguyên ngày càng khan hiếm.
Patrick Haverman, Phó đại diện thường trú của Chương trình Phát triển Liên
hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam, đã thảo luận về những nỗ lực bảo vệ môi trường của
Việt Nam và vai trò của hợp tác quốc tế trong việc bảo tồn đa dạng sinh học.
Ông Haverman cho biết: “Trong một thế
giới có nguồn tài nguyên hạn chế, nguồn tài chính sáng tạo và bền vững là chìa
khóa để giải quyết các thách thức về bảo tồn môi trường và đa dạng sinh học”.
Các công cụ mạnh mẽ để huy động đầu tư của khu vực tư nhân vào bảo tồn bao gồm các công cụ như du lịch bền vững dựa vào thiên nhiên tại các khu bảo tồn, tín dụng xanh, trái phiếu xanh, thanh toán cho các dịch vụ hệ sinh thái cho hệ sinh thái biển và đất ngập nước, và tài chính carbon.
Tuy nhiên, hiệu quả của chúng phụ thuộc vào môi trường thuận lợi mạnh mẽ do
chính phủ lãnh đạo. Bằng cách phát triển các chính sách và khuôn khổ pháp lý rõ
ràng, hướng tới tương lai, chính phủ có thể tạo ra các điều kiện cần thiết để
tài chính bền vững phát triển mạnh.
Đồng thời, khu vực tư nhân đóng vai trò quan trọng trong việc thực hành các
nguyên tắc về môi trường, xã hội và quản trị (ESG), đảm bảo rằng các khoản đầu
tư không chỉ tạo ra lợi nhuận tài chính mà còn mang lại những lợi ích có thể đo
lường được về môi trường và xã hội.
Chính sách công và cam kết của khu vực tư nhân cùng nhau tạo thành nền tảng
cho một tương lai bền vững và kiên cường.
Trong khi đó, viện trợ phát triển chính thức (ODA) vẫn là nguồn hỗ trợ tài
chính và kỹ thuật quan trọng, đặc biệt trong việc giúp Việt Nam thực hiện các
cam kết quốc tế về ứng phó với biến đổi khí hậu và bảo tồn thiên nhiên.
Về vấn đề này, ông Haverman cho biết ông muốn cùng nhiều đối tác phát triển
khác nhau thúc đẩy Chính phủ Việt Nam đẩy nhanh việc phê duyệt và triển khai
nhiều dự án ODA bị trì hoãn từ lâu. Điều này sẽ đảm bảo rằng nguồn tài trợ có
giá trị này được sử dụng hiệu quả trong những năm tới cho phát triển và môi trường.
Ông Haverman chia sẻ thông điệp này vào thời điểm Việt Nam được ca ngợi vì
sự đa dạng sinh học phong phú nhân Ngày Đa dạng sinh học quốc tế (22 tháng 5),
gọi đây là kho báu toàn cầu đang bị đe dọa. “Việt Nam được công nhận trên toàn
cầu vì sự đa dạng sinh học phong phú. Tuy nhiên, sự giàu có tự nhiên này đang
chịu áp lực ngày càng tăng.”
Các nghiên cứu gần đây cho thấy hơn 1/3 các loài động vật có vú của Việt
Nam đang có nguy cơ tuyệt chủng. Đây không chỉ là mối quan tâm của quốc gia, mà
còn phản ánh một cuộc khủng hoảng toàn cầu. Sự mất mát của đa dạng sinh học đe
dọa đến nền tảng của nền kinh tế, an ninh lương thực và sức khỏe của chúng ta.
Ông Haverman nhắc lại tầm quan trọng của thiên nhiên trong phát triển bền vững.
Ông cho biết quan niệm lỗi thời cho rằng bảo tồn và phát triển loại trừ lẫn
nhau phải bị loại bỏ vì đã lỗi thời. Hiện tại, đa dạng sinh học không phải là một
hạn chế mà là một tài sản quan trọng cho phát triển bền vững.
Ông nói thêm: "Việc tích hợp đa dạng sinh học vào quy hoạch kinh tế và ngành, bao gồm phát triển cơ sở hạ tầng, chuyển đổi năng lượng, là điều cần thiết vì khi thiên nhiên được coi trọng và bảo vệ ngay từ đầu, những rủi ro và chi phí trong tương lai sẽ giảm xuống".
UNDP cam kết hỗ trợ Việt Nam xây dựng một hệ thống mạnh mẽ để đánh giá và giám sát các dịch vụ hệ sinh thái, đảm bảo tăng trưởng kinh tế không làm mất đi vốn tự nhiên”.
Ông cho biết, trong những năm qua, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực thúc đẩy bảo
tồn đa dạng sinh học. Chiến lược và Kế hoạch hành động quốc gia về đa dạng sinh
học (NBSAP) đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 về mở rộng các khu bảo tồn biển
và phục hồi các hệ sinh thái bị suy thoái chỉ là hai ví dụ về cách Việt Nam
đang chuyển các cam kết quốc tế thành hành động quốc gia.
Về vấn đề này, ông nhấn mạnh vai trò của cộng đồng địa phương, đặc biệt là
phụ nữ, thanh niên và các dân tộc thiểu số, cho biết họ vừa là những người chịu
ảnh hưởng nặng nề nhất từ tình trạng mất đa dạng sinh học, vừa là những người
quản lý hiệu quả nhất.
Ông tuyên bố: “Bằng cách tích hợp kiến
thức bản địa và thúc đẩy các mô hình đồng quản lý, chúng ta có thể đảm bảo rằng
các nỗ lực bảo tồn mang tính toàn diện, công bằng và bền vững”.
Ông Haverman cho biết việc bảo vệ đa dạng sinh học đòi hỏi những nỗ lực
chung trong đó chính phủ, khu vực tư nhân, cộng đồng và các đối tác quốc tế
cùng nhau xây dựng một tương lai nơi con người và thiên nhiên cùng phát triển.
UNDP sẵn sàng tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trên hành trình này thông qua tư vấn
chính sách, hỗ trợ kỹ thuật và quan hệ đối tác mang lại tác động thực sự.
Ông kỳ vọng: “Cùng nhau, chúng ta hy
vọng có thể đảo ngược tình trạng mất đa dạng sinh học và đảm bảo tương lai bền
vững cho các thế hệ mai sau”.
tttbđttbhn